نحوه برخورد با ديگران در كلام امام علي (ع)

بسم التعالي

نحوه برخورد با ديگران در كلام امام علي (ع)

 امام علي (ع) در بخشي از نامه 311 كتاب شريف نهج‌البلاغه تاكيد فراواني بر رعايت حد و حدود روابط اجتماعي دارد. امام در اين باره خطاب به امام حسن (ع) مي‌فرمايد: اى فرزندم، خود را در آنچه ميان تو و ديگران است، ترازويى پندار. پس براى ديگران دوست بدار آنچه براى خود دوست مى‌دارى و براى ديگران مخواه آنچه براى خود نمى‌خواهى و به كس ستم مكن همانگونه كه نخواهى بر تو ستم كنند.
 
امام علي (ع) كه به گفته رسول خدا (ص) پدر معنوي امت اسلامي است، به امام حسن (ع) در مورد نيكي كردن به ديگران مي‌فرمايد: به ديگران نيكى كن، همانگونه كه خواهى به تو نيكى كنند. آنچه از ديگران زشت مى‌دارى از خود نيز زشت بدار. آنچه از مردم به تو مى‌رسد و خشنودت مى‌سازد، سزاوار است كه از تو نيز به مردم همان رسد.
 
امام علي (ع) ادامه مي دهد: آنچه نمى دانى مگوى، هر چند ، آنچه مى دانى اندك باشد و آنچه نمى پسندى كه به تو گويند، تو نيز بر زبان مياور و بدان كه خودپسندى، خلاف راه صواب است و آفت خرد آدمى. سخت بكوش، ولى گنجور ديگران مباش و چون راه خويش يافتى، به پيشگاه پروردگارت بيشتر خاشع باش.
 
امام علي(ع) در اين نامه كه گويي براي تمام انسان هاي آزاده جهان به نگارش در آمده به فرزند ارشد خود مي فرمايد: بدان كه در برابر تو راهى است، بس دراز و با مشقت بسيار. پيمودن اين راه را نياز به طلب است، به وجهى نيكو. توشه برگير بدان مقدار كه تو را برساند، در عين سبك بودن پشتت از بار گران. پس بيش از توان خويش بار بر پشت منه كه سنگينى آن تو را بيازارد. هرگاه مستمند بينوايى را يافتى كه توشه‌‌ات را تا روز قيامت ببرد و در آن روز كه روز نيازمندى توست، همه آن را به تو باز پس دهد، چنين كسى را غنيمت بشمار و بار خود بر او نه و فراوانش مدد رسان. اكنون كه بر او دست يافته‌ اى، بسا ، روزى او را بطلبى و نيابى و نيز غنيمت بشمر كسى را كه در زمان توانگريت از تو وام مى‌طلبد تا در روز سختى به تو ادا كند.
 
همچنين امام در ادامه مي فرمايد: بدان كه در برابر تو گردنه‌اى است بس دشوار. كسى كه بارش سبكتر باشد، در گذر از آن نيكو حال تر از كسى باشد كه بارى گران بر دوش دارد و آنكه آهسته مى‌رود، از آنكه شتاب مى‌ورزد، بدحال‌تر بود. جاى فرود آمدن از آن گردنه يا بهشت است يا دوزخ . پس، پيش از فرود آمدنت، براى خود پيشروى فرست و منزلى مهيا كن. زيرا پس از مرگ، خشنود ساختن خداوند را وسيلتى نيست و راه بازگشت به دنيا بسته است.